Wśród 4 nominowanych publikacji (z 35 zgłoszonych) do przyznawanej przez Warszawski Festiwal Nauki Nagrody „Złotej Róży 2023” dla najlepszej polskiej książki popularnonaukowej znalazła się książka, której patronem jest Polskie Towarzystwo Chemiczne.

W uzasadnieniu napisano:

„Nowa Alchemia, czyli historia radioaktywności” autorstwa Tomasza Pospiesznego, to monumentalne dzieło, które może wydawać się nieco przerażające swoją objętością, jest jednak napisane w przystępny i rzetelny sposób. Narracja promieniuje niezwykłymi historiami i tylko od czasu do czasu urozmaicają ją wzory oraz bardziej skomplikowane objaśnienia.

Tomasz Pospieszny, doktor habilitowany nauk chemicznych, profesor UAM, poznaniak, bibliofil i znawca historii nauk przyrodniczych, zabiera czytelniczki i czytelników w fascynującą podróż przez historię atomu i radioaktywności. Książka to właściwie opowiedziana z perspektywy twórców biografia nowoczesnej fizyki i chemii. Autor inspirował się wykładem Ernesta Rutherforda na temat „nowszej alchemii”, który z okazji Henry Sidgwick Memorial Lecture badacz wygłosił w Newnham College Cambridge w listopadzie 1936 roku.

Efektem pracy Pospiesznego jest opowieść o badaniach nad radioaktywnością, w której przedstawia on tajemnicze eksperymenty i kamienie milowe w rozwoju wiedzy o radioaktywności. Autor nie tylko opowiada o rozwoju fizyki jądrowej, ale także prezentuje ludzką stronę środowiska naukowego, z wszystkimi jego wadami i zaletami. Mamy, jak w życiu, o czym być może zapominamy, naukowców skromnych i oddanych pracy, ale także tych próżnych, chciwych i zawistnych. Pospieszny przywołuje też historie zapoznanych badaczy, którzy często stali u progu wielkich odkryć, ale z różnych przyczyn nie stali się powszechnie znani.

Książkę zdobią liczne ilustracje, w tym archiwalne fotografie, które uzupełniają opowieść i pozwalają łatwo zwizualizować sobie niektóre zagadnienia, a także dają wgląd w przeszłość. Bardzo cennym dodatkiem jest kalendarium odkryć w dziedzinie radioaktywności, a całość uzupełniają: układ okresowy pierwiastków, słowniczek terminów naukowych oraz streszczenia w kilku językach.

Książkę polecić można zarówno pasjonatom historii nauki, jak i wszystkim zainteresowanym radioaktywnością!

Laureatami Nagrody Złotej Róży za 2023 roku zostali January Weiner i January Weiner 3. za książkę „Jak powstało życie na ziemi”. Serdecznie gratulujemy!